Pandemi Uyarılarımız Ulusal Basında

24 Temmuz 2020 Genel, Sendikamızdan Haberler

Beklenmedik bir şekilde normale geçiş, bayram hareketliliği , futbol takımlarının şampiyonluk kutlamaları , tatil beldelerine akış ve tıklım tıklım dolan plajlar, Her akşam tv veya sosyal medyada sadece rakam açıklama ile sınırlı sağlık bakanlığı uygulamaları ve tehlikeyi unutan insanların rahatlığı ile önümüzdeki süreçlerde salgının çok daha kötü sonuçlara neden olacağını düşündürtmektedir. Bir çok bilim adamı tarafından Ağustos ayında salgının artacağı uyarısı ortada iken sağlık bakanlığı yoğun bakımda olan hasta sayısını açıklamayı da terk etmiştir. Bir çok defa belirttiğimiz gibi salgının seyrini izlemedeki en önemli parametrenin açıklanmaması toplumsal rahatlamayı daha çok artıracaktır. Çeşitli kaynaklardan bazı illerde yoğun bakım yatak kapasitesinin dolmak üzere olduğu ve Türkiye deki yoğun bakım hasta sayısının oranın çok yüksek olduğu bildirilmektedir. Kişilerin inisiyatifine bırakılan Pandemi yönetimi sürü bağışıklığı yöntemine geçiş izlenimini oluşturmaktadır.

Önümüzdeki 6 aylık süreçte okul dönemi, sonbahar kış döneminde artacak solunum yolu rahatsızlıkları, pandeminin devam etmesi, okul servisleri, yeni işe başlayacaklar gibi etmenlerle hareketliliği onlarca kat artacak ve Aile Sağlığı Merkezlerine yığılmaların olacağı ve sonucunda aile hekimliklerinin kilitlenip pandemi merkezi olacağı aşikardır. 2. Basamak yığılmalarından korkarken sağlığın 1. Basamağı iflas edecektir. 1. Basamak sağlık hizmetlerinin iflası, ülkenin sağlık sisteminin çökmesi demektir. Bu itibarla 6 aylık dönemde çok acil bazı önlemlerin alınması zaruridir. Daha okullar açılmadan hiçbir mevzuat da olmaması ve tıbbı gerekliliği olmamasına rağmen özellikle kreşler ve Ana okullarından sağlık raporu talepleri gelmeye başlamıştır. Oysaki kayıt için salt aşı kartı yeterlidir. Okul kaydı için gerekli sağlık şartları bilimsel olarak da belli değildir. Geçmiş yıllardaki Keyfiyet Pandemi ile birlikte daha da artmış , bazı okullarda en ufak şikayetlerde okula gelinmemesi ve sağlık kurumlarına götürülmesi için imza alınma seviyesine gelmiştir. Sağlıklı insanların izlem için , yaşlıların kronik hasta takibi için , gebelerimizin izlem ve aşı için , çocuklarımızın izlem ve bağışıklama için ve daha bir çok koruyucu sağlık hizmeti almak için başvurdukları Aile Sağlığı Merkezleri salgının inisiyatifine bırakılmamalıdır. Aşağıda maddeler halinde sıralanmış önlemlerin hayata geçirilmesi için hızla çalışma yapılması ,önlemlerin uygulanabilmesi için görüş birliği oluşturulması elzemdir. Önermelerimiz kısa ve uzun vadeli önermelerdir. Pandemi ilk değildir son da olmayacaktır. Daha etkin mücadele için önermelerimizin derhal uygulamaya konulmalı ve uzun vadeli önermelerimiz için ilk adımlar atılmalıdır

En az 10 dakika süreli Randevu ile hasta kabulü zorunlu olmalıdır. Bakanlık ivedilikle bu konuda resmi açıklama yapmalı ve kamuoyuna ilan etmelidir.
Pandemi süresince izlemler performans dışında tutulmalı ve okul izlemleri ertelenmelidir.
65 yaş üzerine uygulanan herhangi bir tanı kısıtlaması olmadan raporlu ilaçların eczanelerden reçetesiz teminine 18-65 yaş grubu da eklenmelidir.
İşe giriş, sürücü, asker, okul , kreş, kuran kursu, staj vs yüzlerce çeşidi bulan rapor muayene isteklerinin bu dönemde daha da artacağı beklendiğinden, bu işlemler için özel olarak oluşturulan (2. Basamak ya da sağlıklı hayat merkezlerinde) polikliniklerde yine randevu sistemiyle verilmesinin derhal hayata geçirilmelidir. Sağlık bakanlığınca onanmamış ve tıbbı sınırları çizilmemiş rapor istemleri ret edilmeli ve bakanlık bu konuda kararlılığını ilan etmelidir.
Hiçbir şikayeti olmaksızın yurt dışına çıkış, askerlik öncesi ve hastanelerde tedavi gören hastalar gibi test yapılmış olanlara tıbbı hiçbir gereği olmayan ve salgın mücadelesine faydası olmayan uygulamanın derhal kaldırılması, Aile hekimliği çalışanlarının şüpheli vaka veya temaslı tespitine test yapılmasının sağlanmalıdır.
Uzun süren ve sürmesi beklenen Pandemi süreci sağlık çalışanlarında psikolojik ve fiziksel yorgunluk oluşturmuş yıpranmalarına neden olmuştur. Yıpranma tüm sağlık çalışanlarını kapsamaktadır. Bu bağlamda yıpranma payı ile ilgili yasal düzenleme derhal gözden geçirilmeli, sadece nöbet tutan çalışanlar kapsayan kanun tüm sağlık çalışanlarına yaygınlaştırılmalı , yıpranma süreleri yeniden düzenlenmelidir.
Bir çok ulusal kampanyada gönüllü görev yapan Aile hekimliği çalışanları Pandemide de aynı duyarlılığı gösterdi . Maddi hiçbir beklentisi olmaksızın . Ancak süreç içerisinde Sağlık Bakanımız Aile hekimliği Çalışanlarına ek ödeme yapılacağını basın önünde beyan etti . Ek ödeme yapılmadığı gibi bu konuda mevzuat yok gerekçesi ile ödeme yapılamayacağını belirten bir yazı yayımlandı. Bakanlık uygulamaları ile çelişen bu yazı moral kırdı , motivasyonu düşürdü, ötekileştirilme hissi oluşturdu. Olay maddi meselenin önüne geçti . Sayın Bakandan basın önünde verilen sözlerin gerçekliğe dönüştürmesini talebimizdir. Böyle bir mücadele de en önemli güç moral ve motivasyondur. ,
Yıllardır çıkarılacağı söylenen ödeme sözleşme yönetmeliğinin, muhataplar ile oluşturulacak çalıştaylar ile çalışılıp derhal düzenlenmelidir
Aile hekimliğinin statüsünün netleştirilmesi ve kayıtlı kişi sayısının maddi kayıp yaşanmaksızın 2500 e çekilmesi için gerekli mevzuat düzenlemesi yapılması ve vakit geçirilmeksizin uygulanması
Tek birim, çoklu birim ayırt etmeksizin, standart en fazla 4 birimli merkezler oluşturulmalı ve vekaletli izin uygulamasına son verilmelidir.

UYARILARIMIZ ULUSAL BASINDA ŞU ŞEKİLDE YER ALDI:

Aile Hekimliği Çalışanları Sendikası (AHESEN) Başkanı Dr. Gürsel Özer, birinci basamak sağlık hizmetlerinde Kovid-19 vaka sayısının artması beklenen sonbahar ayları için hazırlık yapılması gerektiğini söyledi. Özer, “Toplumu ve sağlık sistemimizi zorlu günler bekliyor. Aile Sağlığı Merkezlerinde yığılmaların önüne geçmek için yeni düzenlemelere ihtiyaç var” dedi.

Sonbahar aylarında, mevsimsel enfeksiyonlarda artış bekleniyor. Soğuyan hava ile birlikte Kovid-19 vaka sayısının da artacağı düşünülüyor. Dr. Gürsel Özer, önlem alınmaması halinde birinci basamak sağlık hizmetlerinin tıkanacağını söyledi. Özer, “Okul dönemi ve ona paralel okul servisleri yoğunluğu, sonbahar – kış döneminde artması muhtemel olan solunum yolu rahatsızlıkları, yaz tatili ve bayram dönüşü gibi etkenlerle hareketlilik büyük bir artış gösterecek. Aile Sağlığı Merkezlerinde yaşanacak mevsimsel yoğunluğa ek olarak; mevzuatta olmaması ve tıbbı bir gereklilik bulunmamasına rağmen özellikle kreş ve anaokullarından sağlık raporu talepleri gelmeye başladı” dedi.

RANDEVU ZORUNLU OLMALI

Alınması gereken önlemlerle ilgili ulusal basına açıklamada bulunan Özer, Aile Sağlığı Merkezlerinde randevu ile hasta kabulünün zorunlu hale gelmesi gerektiğini ifade etti. Mevcut sistemde bir aile hekiminin MHRS üzerinden randevu ile günde en fazla 10 hasta bakabildiğini söyleyen Özer, “Bunun dışında randevusuz gelen hastanın sınırı yok. Sağlık Bakanlığı en az 10 dakika süreli randevu ile hasta kabulünü zorunlu hale getirmeli” dedi.

İZLEMLER ERTELENMELİ

Aile Sağlığı Merkezlerinde enfeksiyon belirtisi olanların daha kapıdan önlemlerle ayrı bir odaya alındığını ifade eden Özer sözlerine şöyle devam etti:

“Sağlıklı insanlar da hizmet alıyor. O yüzden dikkatli ve belli sayıda ve belli aralıklarla hasta almamız ve odalarımızı havalandırmamız gerekiyor. Pandemi sürecinde sistem üzerinden randevu alınırsa gelen hastaların sağlığını koruyabiliriz. Böylece girişte hastaların kuyruk olması önlenebilir, sosyal mesafe daha kolay temin edilir. Pandemi döneminde, 15-49 yaş arası kadınların izlemi, çocuk izlemleri de performans dışı tutulmalı, hatta 6 ay ertelenmeli. Aşılama ise devam etmeli.”

RAPORLUYA İLAÇ UYGULAMASI GENİŞLETİLMELİ

Aile Hekimliği Çalışanları Sendikası (AHESEN) Başkanı Dr. Gürsel Özer’in Aile Sağlığı Merkezlerinde yoğunluğu azaltacak diğer önerileri şöyle:

65 yaş üzerine uygulanan herhangi bir tanı kısıtlaması olmadan raporlu ilaçların eczanelerden reçetesiz teminine, tüm yaş grupları eklenmelidir.
İşe giriş, ehliyet, askerlik, okul, kreş vb. eğitim kurumlarının rapor muayene istekleri, bu dönemde daha da artacaktır. Bu işlemler, bu amaçla oluşturulan ikinci basamak ya da sağlıklı hayat merkezlerinde polikliniklerde yine randevu sistemiyle yapılmalıdır.
Bakanlığınca onanmamış ve tıbbı sınırları çizilmemiş rapor istemlerinin ret edilmeli rapor talebi olan tüm kurumlar Sağlık Bakanlığına başvurmalıdır.
Şikayeti olmaksızın yurt dışına çıkış, askerlik öncesi ve hastanelerde tedavi gören hastalar gibi test yapılmış olanlara tıbbı hiçbir gereği olmayan ve salgın mücadelesine faydası olmayan 14 gün boyunca telefonla aranma gibi uygulamalar kaldırılmalıdır.
Aile hekimliği çalışanlarının tespit ettiği şüpheli vaka veya temaslı tespitine test yapılması sağlanmalıdır.
Aile hekimliğinin statüsünün netleştirilmesi ve kayıtlı kişi sayısının maddi kayıp yaşanmaksızın 2500’e çekilmesi için gerekli mevzuat düzenlemesi yapılmalı ve ivedilikle uygulanmalıdır.
Tek birim, çoklu birim ayırt etmeksizin, standart en fazla 4 birimli merkezler oluşturulmalı ve vekaletli izin uygulamasına son verilmelidir.